პროექტი - "უცნაური საზომები"

თემის შინაარსი

თემატური საკითხები:

საგანთა და ობიექტთა შორის  წრფივი ზომების პოვნა, საჭირო საზომი ხელსაწყოები და სიგრძის საზომი სტანდარტული და არასტანდარტული ერთეულები

ძირითადი აქტივობები:

. სტანდარტული საზომი ერთეულების გახსენება ჩამოთვლა;

. მუყაოსაგან დაამზადებენ 1სმ, 1დმ, 1მ სიგრძის ზოლებს და გამოიყენებენ საზომ     

  ერთეულად;

. პირველი ჯგუფი შეასრულებს საკლასო ოთახში საგნებისა და მანძილის გაზომვას 

  სტანდარტული საზომი ერთეულით( მეტრი, სანტიმეტრი, მილიმეტრი );

. მეორე ჯგუფი შეასრულებს იგივეს გაზომვას ნაბიჯით, მტკაველით, ციდით, გოჯით;

. ორივე ჯგუფი შეადგენს გაზომვების შედეგების ცხრილებს;

. ჯგუფში მოსწავლეები ინდივიდუალურად დახატავენ საკუთარ მტკაველს, ციდას, 

 გოჯს, გაზომავენ სახაზავით, დააწერენ სახელს, შეადარებენ ერთმანეთს, აღმოაჩენენ   

 რომ სხვადასხვა სხეულის ნაწილები სხვადასხვა ზომისაა;

. ბუნებაში გასვლითი გაკვეთილი -ორ ობიექტს შორის გაზომავენ მანძილს ნაბიჯითა 

  და მეტრიანი ლენტით,

ნაბიჯით გაზომვის შედეგებს გამოსახავენ სტანდარტული საზომი ერთეულით,  დაადგენენ  არასტანდარტული საზომით გაზომვის დროს მოსალოდნელი უზუსტობის  მიახლოებით  მნიშვნელობას;

. მოახდენენ ყველა გაზომვის შედეგის რანჟირებას

. გააკეთებენ დასკვნას და დარწმუნდებიან განსაკუთრებულ სიტუაციებში 

  არასტანდარტული საზომებით გაზომვის აუცილებლობის საჭიროებებში;  

. ჯგუფებში  აზრთა შეჯერებით შექმნიან მცირე ზომის თხზულებას, სადაც 

  გამოიყენებენ არასტანდარტული საზომებით გაზომვის მაგალითებს.

საგანი

მათემატიკა, ქართული ენა, ბუნებისმეტყველება.

დონე/კლასი 

დაწყებითი საფეხური, მე-3 კლასი.

განხორციელების დროის ჩარჩო

სამი 45 წუთიანი გაკვეთილი

თემის საფუძვლები

შინაარსობრივი სტანდარტები და ინდიკატორები

მათ.|||.10.1- პოულობს საგნის წრფივ ზომებს არასტანდარტული ერთეულებით  (მაგ. მტკაველით), შემდეგ აფასებს მას სტანდარტული ერთეულების გამოყენებით; მსჯელობს სტანდარტული ერთეულების გამოყენების საჭიროების  შესახებ.

მათ.|||.10.2-ადარებს და აფასებს ობიექტთა წრფივ ზომებს და გამოხატავს შედარების შედეგს შესაბამისი ტერმინებით (მაგ. გრძელი, მოკლე, ტოლი)

მათ.|||10. 3-ზომავს ფიგურათა გვერდებს სახაზავის გამოყენებით და აფიქსირებს გაზომვის შედეგს რომელიმე სტანდარტულ ერთეულებში.

ბუნ.|||.5-მანიპულირებს მარტივი ხელსაწყოებითა (სახაზავი, ლენტა) და საზომი ერთეულებით (სმ, დმ,მმ) მონაცემებს წარმოადგენს

ქართ.|||.11.2-სხვადასხვა საგანში შეძენილი ცოდნის საფუძველზე ქმნის მცირე ზომის თხზულებას.

ქართ.|||.9.5-ნაცნობი ტექსტისათვის შეარჩევს თანმხლებ მუსიკას, ხმოვან ტექსტებს.

პროექტის სასწავლო მიზნები/სწავლის შედეგები

·    ნებისმიერ პირობებში საგნის წრფივი ზომებისა და ობიექტთა შორის მანძილის განსაზღვრა სტანდარტულ და არასტანდარტულ ერთეულებში;

·    ნებისმიერი სიგრძის, სიმაღლის, სიგანის საგნების ზომების დადგენა ზუსტ ზომებთან მიახლოებით;

·    მოსწავლეთა ზოგადინტელექტუალური უნარ-ჩვენების ჩამოყალიბება და საგნის შიდა ინტეგრალური კავშირების დამყარება.

·    ყველანაირი შესაძლებლობის მოსაწავლეთა ჩართულობა ჯგუფურ სამუშაოში;

·   კომუნიკაციური უნარჩვენების განვითარება;

მიმართულების მიმცემი საკვანძო 
შეკითხვები

ზოგადი კითხვა  
რატომ არის მნიშვნელოვანი სიზუსტე?

თემატური კითხვები

რა არის სტანდარტული და არასტანდარტული საზომი ერთეულები
რას ნიშნავს სტანდარტული საზომი ერთეულები?
რას ნიშნავს არასტანდარტული საზომი ერთეულები?
რა შემთხვევაში ვიყენებთ სტანდარტულ საზომ ერთეულებს?
რა შემთხვევაში ვიყენებთ არასტანდარტულ საზომ ერთეულებს?

შინაარსობრივი კითხვები
რა საზომი ერთეულები არსებობს მეტრულ სისტემაში? 
როგორ გამოიყენება საზომი ერთეულები რეალურ სამყაროში?
როგორ გვეხმარება არასტანდარტული საზომი ერთეულები პრობლემის გადაჭრაში?

შეფასების გეგმა
შეფასების დროის ჩარჩო 

პროექტზე მუშაობის დაწყებამდე 
საბაზისო ცოდნის დამადასტურებელი ტესტების მომზადება ცხრილების, დიაგრამების,
ნახატების გამოყენებით

მოსწავლეები მუშაობენ პროექტებზე და ასრულებენ დავალებებს
მონიტორინგის ტესტის მომზადება, რომელიც მოიცავს უკვე შესწავლილი მასალის
ელემენტებს

პროექტზე მუშაობის  დასრულების შემდეგ
მონიტორინგის საბოლოო ტესტის მომზადება. მოსწავლეს დაევალება  რეზიუმეს
დაწერა, რომელიც  მოიცავს მოსწავლის დამოკიდებულებასა და შეფასებებს შესწავლილი
მასალის პრაქტიკაში გამოყენების კუთხით

შეფასების/შეფასების ინსტრუმენტების მოკლე მონახაზი 
მუშაობის სამივე ეტაპზე მოსწავლეთა ცოდნის შემოწმებისა და გამოკვლევის მიზნით
ხდება ეტაპობრივი მონიტორინგი, რომელიც მოიცავს გრაფიკულ, ილუსტრირებულ,
წერით სამუშაოებს, ასევე ჯგუფურ აქტივობებსა და პრაქტიკულ სამუშაოებს.
აღნიშნულის ანალიზის საფუძველზე ხდება მოსწავლეთა უნარ-ჩვევების განსაზღვრა.


სხვა საკითხები
საბაზისო უნარ-ჩვევები
აღნიშნულ თემაზე მუშაობის დასაწყიში მოსწავლე უნდა ერკვეოდეს წრფივი ზომების
სტანდარტული ერთეულებით გაზომვაში, უნდა შეეძლოს როგორც ინდივიდუალური,
ისე ჯგუფური მუშაობა, უნდა შეეძლოს საკუთარი აზრის გამოხატვა და შეფასება.
ფლობდეს წერის უნარებს.

სასწავლო პროცედურები
·         სტანდარტულ საზომ ერთეულებთან  დაკავშირებით კითხვა-პასუხი - მთელი კლასი;
·         საკლასო ოთახის სიგრძის , დაფის სიგრძის, მერხის სიგრძის გაზომვა საზომი ლენტითა და სახაზავით, მონაცემების მიხედვით ცხრილის შედგენა-პირველი ჯგუფი;
·         საკლასო ოთახის სიგრძის,დაფის სიგრძის, მერხის სიგრძსის გაზომვა -ნაბიჯით, მტკაველით, ციდით, გოჯით. მონაცემების მიხედვით ცხრილის შედგენა-მეორე ჯგუფი;
·         ინდივიდუალურად -დახატვა, გაზომვა (ნაბიჯის, მტკაველის, ციდის, გოჯის)
·         ბუნებაში ობიექტთა შორის მანძილების გაზომვა არასტანდარტული საზომით   და მათი შესაბამება ზუსტ ზომებთან;
·         რეზიუმეს მომზადება საჭიროების ა და აუცილებლობის შემთხვევაში არასტანდარტული საზომების გამოყენების შესახებ (რეზიუმე-თხზულება).

დიფერენცირებული სწავლება
სპეციალური საჭიროებები

მოსწავლემ მტკაველით უნდა გაზომოს თავის მიერ ამორჩეული  თანაკლასელი ბიჭისა
და გოგონას სიმარლე, დასახმარებლად მტკაველით გაზომვის ნიმუშს აჩვენებს ამხანაგეი
მაგიდის სიმაღლის გაზომვით. გამოიყენებს თაბახის ფურცელს, ფანქარს, სახაზავს.
შეფასების კომპონენტებს ვამარტივებ, მან უნდა შეძლოს  მტკაველით
გაზომვა,შედეგების ჩაწერა და შედარება. დასკვნის გაკეთება რომელი მაღალია.

მაღალი აკადემიური მოსწრების მოსწავლეები

·        შესწავლილი მასალის სიღრმისეული ანალიზსა და საზომებს შორის ურთიერთდამოკიდებულების არგუმენტირებულ დასაბუთებას (რამდენად მნიშვნელოვანი და პრაქტიკულია არასტანდარტული საზომი ერთეულების ცოდნა, როგორ შეესაბამება ზუსტ ზომებს);
·    გაკვეთილის ხარისხის შეფასებას, (რამდენად საინტერესო იყო, რამდენად სახალისო იყო);
·    შესწავლილი საკითხის  შეფასებას (რამდენად საკმარისია, რამდენად გამოსაყენებელია, რამდენად აქტუალური და აუცილებელია).

სასწავლო თემისთვის საჭირო მასალები 

ტექნოლოგია - ტექნიკა (მონიშნეთ პროექტისათვის  საჭირო 
ტექნოლოგიური უზრუნველყოფა)

ფოტოკამერა  კომპიუტერი (ები)  ციფრული კამერა  DVD ფლეიერი  ინტერნეტკავშირი

ლაზერული დისკი  საბეჭდი მანქანა/პრინტერი  პროექტორი  სკანერი

VCR, ვიდეო  ვიდეოკამერა ვიდეო საკონფერენციო აღჭურვილობა. ტელევიზორი

ტექნოლოგია – პროგრამული უზრუნველყოფა (მონიშნეთ პროექტის ფარგლებში გამოყენებული პროგრამა/პროგრამები )

მონაცემთა ბაზა/ცხრილები საგამომცემლო      პროგრამები ელფოსტის პროგრამა

ფოტო/სურათების დამუშავება ინტერნეტძიება მულტიმედია

ვებგვერდის შექმნა ვორდის პროგრამა ენციკლოპედია კომპაქტდისკზე

ბეჭდვითი რესურსები

სხვადასხვა ავტორის სასწავლო სახელმძღვანელოები, ენციკლოპედიები, სადაც თავმოყრილია ინფორმაცია ძველი ებვიპტის, რომის, საბერძნეთისა და ანტიკური ხანის არქიტექტურის შესახებ.

ინტერნეტრესურსები

www.wikipedia.org

http://www.npl.co.uk

www.google.com

ინვენტარი/მასალები

ფერადი ფანქრები; დანაყოფებიანი ლენტა; რულეტი; ფორმის ქაღალდი, მუყაო

სხვა რესურსები

ბუნებაში მუშაობისას გამოყენებული იქნება სკოლის ეზოში არსებული 2 ობიექტი, პრეზენტაციებს დაესწრებიან დაწყებით კლასებისა და მათემატიკის კათედროს წევრი მასწავლებლები, სკოლის ადმინისტრაციის წარმომადგენელი, ფსიქოლოგი და ინკლუზიური განათლების კოორდინატორი, ასევე რამოდენიმე მშობელი.

მოსწავლეთა შეფასების ტესტების ნიმუში დროის ჩარჩოს მიხედვით

I ეტაპი: საბაზისო ცოდნის შემოწმება მუშაობის დაწყებამდე

ავსებენ შემდეგ ცხრილს საკუთარი ცოდნის შესაბამისად:

II ეტაპი: ცოდნის შემოწმება მუშაობის პროცესში

1.   დაურიგდებათ სტანდ. და არასტ. საზომი ერთეულის ნახატები არეულად და მათი სახელები გაბნეულად. მოსწავლეებმა უნდა შეუსაბამონ ნახატს შესაბამისი სახელი.                                                                                                                                                      
2. დააჯგუფონ სტანდარტული და არასტანდარტული საზ, ერთეულები ცალცალკე შემდეგი სქემის მიხედვით.

 3 ამ ეტაპზე მიღბული ცოდნის ფარგლებში მოახდინონ  საზპმი ერთეულების რანჟირება ზომების მიხედვით

III ეტაპი: ცოდნის შემოწმება მუშაობის დასრულების შემდეგ 

1. დახატონ საკუთარი მტკაველი, ციდა და გოჯი, ასევე გაზომონ საკუთარი ნაბიჯი და მკლავის სიგრძე. მიუწერონ შესაბამისი სტანდარტული ერთეულები                            
   
                                                                                          
2. ბუნებაში ამოარჩიონ 2 ობიექტი და მათ შორის მანძილი გაზომონ როგორც სრსატანდარტული (ნაბიჯი), ისე სტანდარტული (საზომი ლენტი) საზომი ერთეულების გამოყენებით.                                                                                                                                                
3.  შეადარონ ეს ზომები ერთმანეთა და დაადგინონ, რამდენად მიახლოებულია არასტანდარტული ზომები ზუსტ ზომებთან.                                                                                                                                   
4. დაწერონ რეზიუმე, რა იცოდნენ, რა ისწავეს, რა უნდათ რომ ისწავლონ, რამდენად საჭირო იყო შსწავლილი მასალის ცოდნა და რა დენად პრაქტიკული გამოყენება ექნებ მათთვის ცხოვრებაში. მოსაზრება გაამყარონ შესაბამისი მაგალითებით. 

არასტანდარტული საზომი ერთეულები

1 საჟენი - 2,134 მეტრი

1 არშინი - 0,7112 მეტრი

1 გოჯი - 4,445 სანტიმეტრი

1 წყრთა - 51-52 სანტიმეტრი

1 ადლი - 2 წყრთა - 101,15 სანტიმეტრი

ეს არის დაახლოებითი მონაცემები, ვინაიდან ყველა კუთხეში განსხვავებულად იზომებოდა ზოგიერთი ერთეულის ზომა.

ადლი - სიგრძის საზომი ერთეული ძველ საქართველოში. უდრიდა ორ წყრთას. ქართულ წერილობით წყაროებში იხსენიება XVI საუკუნიდან. საქართველოს რუსეთთანშეერთების შემდეგ რუსულმა არშინმა თანდათანობით შეზღუდა ადლის ხმარების სფერო. ადლი, არშინთან ერთად, იხმარებოდა მეტრული სისტემისშემოღებამდე.

დაახლოებით 101,15 სმ უდრიდა.

აღაჯი (თურქ.), მანძილის საზომი ერთეული ახლო აღმოსავლეთქვეყნებსა და

საქართველოში გვიანდელ შუა საუკუნეებში. აღაჯითურქული სიტყვაა და ხის ბოძს 

ნიშნავს. თავდაპირველად იგი გზებზე დასმულ ბოძებს შორის მანძილს გამოხატავდა.

შემდეგ იგი დროზე დამყარებული საზომი გახდა და მხედრის მიერ ერთ საათში

გავლილ მანძილს უდრიდა. ამის გამო მისი ზომა სხვადასხვა დროს 5,7-6,7 კმ 

ფარგლებში მერყეობდა. აღაჯის პარალელურადიხმარებოდა ეჯი.

ბიჯი, სიგრძის საზომი ერთეული ფეოდალურ საქართველოში.შეადგენდა ორ ნაბიჯს.

მილიონის (მილის) საზომ სისტემაში ბიჯიდაახლოებით 1,4 მ უდრიდა. გვიანდელი 

ბიჯი დაახლოებით 1,4 მუდრიდა. გვიანდელი შუა საუკუნეების ბიჯი ზომით

გაუტოლდა ადლს.

გოჯეული, სიგრძის ძველი საზომი საქართველოში, უდრიდა 2 გოჯს, 1/16 ადლს

(დაახლოებით 6,32 სმ). „გოჯეული არს ორივე ცერთგოჯები შეყრით სიგრძეზედ" (სულხან-საბა).

გოჯი, მანძილი ცერის ბოლო სახსრიდან ფრჩხილის წვერამდე.სიგრძის საზომი 

საქართველოში - 9 ხორბლის მარცვლის ტოლი(დაახლოებით 3,16 სმ). გოჯი ერთ-ერთი 

უძველესი სიგრძის საზომი ერთეულია. იგი მოხსენიებულია დაბადებისა და სახარების ქართულ თარგმანში.

ეჯი, მანძილის საზომი ერთეული XII-XVIII საუკუნეების საქართველოში. უდრიდა 6-7,5 კმ. დავით ბატონიშვილისგანმარტებით ეჯი არის მანძილი, რომელსაც აქლემი ერთ

საათში გადის.

თითი, სიგრძის უძველესი საზომი საქართველოში, ნახსენებიადაბადების ქართულ

თარგმანში. საზომად ხშირად მოიხსენიება სამედიცინო ხასიათის ნაშრომებში. 

იხმარებოდა XVIII საუკუნის ჩათვლით. ჩვეულებრივ, აღნიშნავდა საშუალო 

ტანის ადამიანის შუათითის სიგანეს (დაახლოებით 2,1 სმ).

თოფი, გარკვეული სიდიდის ქსოვილის ნაჭერი. XVIII საუკუნეშისაქართველოში

თოფით იზომებოდა ქსოვილი. თოფის სიდიდე იყო8-10 ადლი (დაახლოებით 8-10 მ).

მანძილი (არაბ. მანზილ — სადგური, გაჩერება), მანძილის საზომიერთეული XVIII 

საუკუნის საქართველოში. შემოვიდა ირანიდან,უდრიდა 15,5 კმ.

მილიონი, მანძილის საზომი ერთული ბიზანტიაში, რომელიც შეესაბამებოდა რომაულ

მილს. გავრცელებული იყო საქართველოშიც, სავარაუდოა  IV- VI საუკუნეებიდან. 

წყაროებში გვხვდება IX საუკუნიდან. იყენებდნენ XIII საუკუნემდე, შეადგენდა

ფარსანგის 1/3-ს (1,386 კმ).

მტკაველი, სიგრძის საზომი ერთეული საქართველოში XIX საუკუნამდე, სიგრძე

გაშლილ ცერსა და ნეკს შორის უდრიდა 2ციდას - 25,3 სმ.

პერიმეტრის გამოთვლა

გამოთვალეთ ქვემოთ წარმოდგენილი საგნების პერიმეტრი(გვერდების სიგრძეთა ჯამი). დახატეთ საგანი. დაამრგვალეთ თითოეული გვერდის სიგრძე სანტიმეტრებში და მიეცით დასახელება. დაიანგარიშეთ პერიმეტრი.

ამოცანები

პროექტის პროშურა